Բուսական ռեսուրսների պահպանումն ու վերականգնումը

  1. Ի՞նչ է գենոֆոնդը։

Բուսական ռեսուրսների պահպանության կարևորագույն ուղղությունը բույսերի բազբազանության՝ գենոֆոնդի պահպանումն է: Գենոֆոնդը բուսատեսակների ժառանգական հատկանիշների ու հատկությունների ամբողջությունն է: Ամեն մի բուսատեսակ ունի իր ուրույն, միայն իրեն բնորոշ ժառանգական հատկությունները: Գենոֆոնդը կյանքի շարունակման անհրաժեշտ պայմանն է:

2. Որո՞նք են բուսական ռեսուրսների պահպանման ու վերականգնման հիմնական ուղղությունները։

· Գենոֆոնդի պահպանում

· Հատուկ պահպանվող տարծքների առանձնացում

· Բույսերի <<Կարմիր գրքի>> ստեղծում

· Անտառային տնտեսության կազմակերպում

· Անտառային հրդեհների դեմ պայքար

Домашнее задание:

Упражнение 1.

Перепишите, вставляя, где нужно, пропущенные буквы.

1. В эту минуту раздались пьяные крики гостей.

2. Сам решился он Чичиков] сочинить крепости, написать и переписать, чтоб не платить ничего подъячим.

3. Она села за фортепьяно и сыграла несколько любимых его пьес.

4. Лакей обезьянничает их манеры, замашки.

5. Высокий зеленый бурьян рос на том месте, где когда-то был двор.

6. Обивка на креслах первых рядов и на барьерах ложь давно выцвела.

7. Разъяренная река пенилась и схлестывала волнами гранитные парапеты набережной.

8. Порой выходила группа отэкзаменовавшихся гимназистов, весело разговаривавших об удаче или озабоченно — о возможности провала.

9. Повар давал им [матросам] вываренное бульонное мясо.

10. Среди большой чистой площадки на высоком пъедестале высился слепок могучей фигуры Давида.

11. Вот нам и еще один компаньон для пикника.

12. Неподалеку, за деревьями, открывался необъятный лазурный простор.

13. При малейшем изъяне в костюме, при оторванных пуговицах этот костюм должен сдаваться для починки, чистки и пр.

14. Мы уже с отцом отужинали.

15. Мы отходили на север, прикрываясь все время сильными аръергардами.

16. Письма Андрея стали неотъемлемой частью моей жизни.

17. Аксинья сузила глаза, шевельнув черными бровями.

18. Настал день премъеры, подготавливавшейся свыше полугода.

19. Мы предъявили Фокину ряд требований, и прежде всего о повышении заработной платы.

Упражнение 2.

Перепишите, вставляя, где нужно, пропущенные буквы.

1. В городке было сконцентрировано несколько батальонов пехоты.

2. Сначала производились натурные съемки, затем работа была перенесена в павильоны кинофабрики.

3. Богатый выбор подарков ко дню 8 Марта можно найти в магазинах Главювелирторга.

4. Во время ремонта театра были заменены межъярусные перекрытия.

5. В газете опубликовано интервью с руководителем иностранной делегации.

6. Новые методы работы позволили сэкономить много времени и средств.

7. Активная контратака противника поставила в затруднительное положение молодого шахматиста.

8. Работу переводчика облегчил недавно изданный трехязычный словарь.

9. В такую вьюжную ночь нетрудно было сбиться с пути в незнакомых местах.

10. По ночам нередки были заморозки, и листья на деревьях съёжились от холода.

11. Для пересылки срочных и важных документов была использована фельдъегерская связь.

12. Крестьяне неоднократно восставали, стремясь избавиться от тяжести подъяремной жизни в условиях крепостничества.

13. Берясь за какую-либо работу, нужно объективно оценивать свои возможности.

14. Денежные знаки старого образца были изъяты из обращения.

15. На заре человеческой жизни почти любое явление природы казалось людям сверхъестественным и необъяснимым.

16. Химик производил опыты с какими-то четырехэлементными соединениями.

17. В основе таких теорий, как пантюркизм, панъяпонизм, лежат не столько религиозные, сколько политические цели.

18. Гигантский советский реактивный самолет совершил трансъевропейский перелет за несколько часов.

Упражнение 3.

Вставьте, где необходимо, пропущенные разделительные ъ и ь.

Авиньон, адъюнктура, адъютант, арьергард, батальон, безабзацный, безаварийный, безухий, безъёмкостный, безъядерный, безъязыкий, бульон, взобраться, взъесться, въесться, въехать, вьёт, Вьетнам, вьюн, двухаршинный, двухъярусный, дезактивация, дезустановка, детясли, досье, друзья, дьявол, изобличить, изукрасить, изъевший, изъездить, изъявлять, изъян, интервью, инъекция, инюрколлегия, инъяз, каньон, контратака, контругроза, контрудар, контръярус, контрэкспозиция, конъюнктивит, конъюнктура, котильон, литьё, медальон, межамериканский, межъевропейский, межэлементный, миньон, навьючить, надъязычный, необъятный, неотъемлемый, обучение, объединение, объект, объектив, объективный, объехать, объятый, отутюженный, отучить, отъюлить, отъявленный, отэкзаменовать, панамериканский, панъевропейский, папилотка, пододеяльник, подопытный, подъельник, подъём, подъязычный, подъячий, предупредить, предъюбилейный, предъявитель, птичьи, разахаться, разукрасить, разъединённый, разъярённый, рьяный, сафьян, сверхобтекаемый, сверхъёмкий, сверхъестественный, сверхэкономный, синьор, собезьянничать, сориентироваться, стулья, субъект, субъективный, субъядерный, суперагент, съедобный, съёжиться, съехидничать, съябедничать, съязвить, сэкономить, трансокеанский, транссибирский, трансурановый, трансъевропейский, трёхосный, трёхуровневый, трёхъярусный, фельдьегерь, четырёхъярусный, четырёхэтажный, шансонье, шьют.

Բջջաբանություն

Բջջաբանությունը գիտություն է բջջի մասին: Նրա խնդիրն է ուսումնասիրել բջիջների կառուցվածքը, ֆունկցիան, նրանց քիմիական բաղադրությունը, բազմացումը և զարգացումը: Բջիջ տերմինը առաջին անգամ օգտագործել է անգլիացի ֆիզիկոս Ռոբերտ Հուկը 1665թ., երբ իր իսկ պատրաստած պարզ կառուցվածքի մանրադիտակով դիտում է խցանի բարակ կտրվածքը և նրանում հայտնաբերում փոքրիկ խորշիկներ, բջիջներ: Ավելի ուշ 1680թ., հոլանդացի գիտնական,օպտիկական գործիքների մասնագետ Անտոն Լևենհուկը առաջին անգամ դիտեց կենդանի բջիջը (էրիթոցիտը)և հայտնաբերեց միաբջիջ օրգանիզմները: Մանրադիտակի կատարելագործումը հնարավորություն ստեղծեց հետագայում հայտնաբերելու բջջի պրոտոպլազման (1830թ.) և կորիզը (1831թ.): Կուտակված հսկայական տեղեկության հիման վրա 1838-39թթ. գերմանացի բուսաբան Մ. Շլեյդենը և կենդանաբան Թ. Շվանը տվեցին բջջային տեսությունը, ըստ որի բջիջը համարվում է կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ միավոր: Բջջային տեսությունը ապացուցում է բուսական և կենդանական օրգանիզմների և ընդհանրապես օրգանական աշխարհի միասնականությունը և ժխտում մետաֆիզիկական աշխարհայացքը: Փոքր-ինչ ավելի ուշ (1858թ.) գերմանացի բժիշկ Ռ. Վիրխովն առաջին անգամ ցույց տվեց, որ օրգանիզմի ախտաբանական պրոցեսների հիմքում ընկած են բջջում տեղի ունեցող փոփոխությունները: Այսպես, օրինակ, այնպիսի ծանր հիվանդությունը, ինչպիսին է շաքարախտը, առաջանում է ենթաստամոքսային գեղձի որոշ խումբ բջիջների փոփոխման հետևանքով, երբ դրանք կրցնում են ինսուլին հորմոն սինթեզելու ունակությունը: Ներկայումս բջջային տեսությունը ընդգրկում է հետևյալ հիմնադրույթները. 1.բջիջը համարվում է բոլոր օրգանիզմների կառուցվածքային ու ֆունկցիոնալ տարրական միավորը, 2.բոլոր օրգանիզմների բջիջներն իրենց կառուցվածքով ու քիմիական բաղադրությամբ ունեն որոշակի նմանություն, 3.բջիջները բազմանում են բաժանման եղանակով, և յուրաքանչյուր նոր բջիջ առաջանում է մայր բջջից, 4.բազմաբջիջ օրգանիզմներում բջիջներն ունակ են տարբերակվելու, առաջացնելով կառուցվածքով ու ֆւնկցիայով ոչ միատեսակ հյուսվածքներ,օրգաններ, որոնք միմյանց հետ գտնվում են ներդաշնակ փոխկապակցության մեջ: Դրանում է օրգանիզմի ամբողջականությունը, որն իրականացվում է նյարդային և հումորալ ճանապարհով: Բջջի ուսումնասիրության մեթոդները. 1.Մանրադիտակային մեթոդ: Օգնում է ուսումնասիրելու բջջի կառուցվածքային մասերը, որոնք անզեն աչքով աննկատելի են: Լայն կիրառություն ունի սովորական լուսային մանրադիտակը, որը կարող է հետազոտվող օբյեկտը մեծացնել մինչև 3000 անգամ: 2.Բջջի քիմիական բաղադրությունն ուսումնասիրվում է ցիտոքիմիական մեթոդներով: 3.Ռենտգենակառուցվածքային վերլուծության մեթոդ: Հնարավորություն է տալիս ուսումնասիրել բջջի կազմի մեջ մտնող մոլեկուլների տարածական դասավորությունը: 4.Ավտոռադիոգրաֆիայի մեթոդ: Այս դեպքում բջիջ են ներմուծվում նշանադրված ռադիոակտիվ ատոմներ և ապա գրանցում դրանց տեղակայումը:

Սեպտեմբեր ամսվա ամփոփում

1.Կենսաբանությունը որպես գիտություն։

Կենսաբանությունը գիտություն է կյանքի, նրա դրսևորումների, առանձնահատկությունների, ծագման և զարգացման մասին:

2. Կենսաբանության մասնաճյուղերը և կապը այլ գիտությունների հետ։

Կապ ունի բնագիտական առարկաների հետ

3.Կենսաբանական համակարգերը որպես կենսաբանության ուսումնասիրման առարկա։

4.Կենսաբանական տեսությունների ժամանակակից բնագիտական պատկերացումների դերը։

5. Կենդանի բնության ուսումնասիրման մեթոդները։

Բնության տարբեր մարմինների հատկությունների, բնական երևույթ­ների իմացությունը մարդուն հնարավորություն է տալիս ճիշտ կողմնորոշվելու առօրյա կյանքում, խուսափելու հնարավոր վտանգներից, ստեղծելու նյութական բարիքներ, ավելի բարեկեցիկ և հարմարավետ դարձնելու իր կյանքը:

Կենդանի և անկենդան բնությունը կարելի է ուսումնասիրել տարբեր ե­ղանակներով կամ, ինչպես ընդունված է ասել, տարբեր մեթոդներով, որոն­ցից են դիտումը, փորձը և չափումները:

Առաջադրանքներ

1․Բառախմբից առանձնացրեք գույն ցույց տվող բառերը։

Վճիտ, խաժ, զիլ, հուռթի, կաթնաթույր, ձյունափառ, մավի, ձյունաթույր, բիլ, բորբ, բոսոր, սկիհ, շամանդաղ, զմրուխտ, բաղարջ, քիվ,  դեղձան, լաջվարդ, հիրիկ, տամուկ, մով, շողակն, խոյակ, փիրուզ, ձյունաճերմակ,  ճարմանդ, խարտյաշ, ծավի, լազուր, ճաճանչափայլ, բամբ, կարմրուկ, կաթնագույն, գորշ, արբշիռ, նշույլ, լուրթ։

2․Տրված արմատների կրկնությամբ բարդ բառեր կազմեք՝ հետևելով հնչյունական փոփոխություններին։

Պարապ-սարապ, մարդ-մուրդ, մանր-մունր, պակաս-պռատ, գրիչ-մրիչ, ծակ-ծուկ, սեղան-մեղան, փառոք-առոք, կարագ-մարագ, թալան-ալան, լոթի-փոթի, ոլոր-մոլոր, փալաս-մալաս, լակոտ-լուկուտ։

3.Հետևյալ բառերից վերջածանցների օգնությամբ կազմեք նվազական-փաղաքշական նշանակությամբ գոյականներ:
Գետակ, դստրիկ, պատանյակ, որբուկ, աթոռակ, մարդուկ, որդիակ, մուկիկ, իշուկ, հորթուկ, ծերուկ, կղզիակ, գրքույկ, գնդիկ, աղավնյակ, թիթեռնիկ, հատորյակ, ձկնիկ, աղջնակ, առվակ, դռնակ, հոգիակ, հյուղակ, արտույտիկ, ծովակ: