Հարցաթերթիկի վերլուծություն

Հարցաթերթիկ

Թեման՝ Երեխայի հոգեբանություն և դաստիարակություն

Հարցաթերթիկը կազմել են՝ Էլեն Եսայանը և Ժաննա Նավոյանը։

Հարցմանը մասնակցել է՝ 53 մարդ, որոնցից 75,5%-ը կանայք են իսկ 24,5%-ը տղամարդիկ։ Հարցման մասնակիցների 79,2%-ը չունի երեխա, իսկ 20,8%-ը ունի։

Մարդկանց մեծամասնության կարծիքը ցույց է տալիս, որ առավոտյան երեխայի հետ հետաքրքիր պարապունքը կազմում է երեխայի օրվա կարևոր մի մասը։

Երկրորդ հարցի թվաքանակով շատ պատասխանները մեզ ցույց են տալիս, որ երեխային ջերմ ճանապարհելը կարող է հաճելի հիշողություն հանդիսանալ երեխայի համար ամբողջ օրվա ընթացքում։

Երրորդ հարցով ցանկանում էինք հասկանալ ընթերցանությունից հետո արժի՞ արդյոք երեխայի հետ զրուցել գրքի մասին, հասկանալ նրա կարծիքը և բացատրել գրքի թաքնված իմաստը։ Այո, մարդկանց մեծամասնությունը համարում է դա ճիշտ քայլ։

Հինգերորդ հարցի կարծիքները համարյա թե լրացնում են միմյանց։ Մեկ կողմից մարդկանց մեծամասնությունը կարծում է, որ ճիշտ է տանից երկար բացակայությունից հետո երեխային ուրախացնել որևիցե նվերով։ Մյուս մասը կարծում է նվերների անընդհատ կրկնվելը կարող է հանգեցնել նրան, որ երեխան կմտածի թե դա ծնողի կողմից կրկնվող պարտականություն է։

Ութերորդ հարցի պատասխանների դիագրամը արդեն իսկ բացահայտ ցույց է տալիս, որ մարդիկ մինչ երեխայի դպրոց հաճախելը ճիշտ են համարում երեխային տանել մանկապարտեզ կամ էլ կոմպլեքսային նախապատրաստման։

Իններորդ հարցի պատասխաններով ցանկանում էինք հասկանալ, թե ինչ արտահայտություններով կարելի է երեխային դաստիարակել։ Մեծամասնության ընտրած պատասխաններն էին «Ագահ մի եղիր», «Բոլորն էլ չի կարելի», «Էս մի գդալն էլ կեր իմ համար»։

Շատ հաճախ ծնողները երեխայի քնելուց առաջ նրա հետ ժամանակ չեն անցկացնում կարծելով, որ դրա կարիքը չկա։ Սակայն մեր հարցումը ցույց է տալիս, որ մարդկանց մեծամասնությունը համամիտ չէ այդպես վարվող ծնողների հետ։

Ավարտելով այս հարցման արդյունքները հասկանում ենք, որ երեխայի հոգեբանությունը և դաստիարակությունը շատ խորը հուզական և զգացմունքային հասկացություններ են։ Երեխայի դաստիարակությունը հատկանշում է երեխաներին մանկուց մինչև հասուն տարիք մեծացնելու և դաստիարակելու գործընթացին: Այն ներառում է տարբեր տեսանկյուններ, ինչպիսիք են ֆիզիկական խնամքի տրամադրումը, հուզական աջակցությունը և ուղղորդումը՝ նրանց բարեկեցությունը և զարգացումը խթանելու համար: Այն ներառում է նրանց վարքագծի ձևավորումը, արժեքներ հաղորդելու և անկախ ու պատասխանատու հասուն տարիքի նախապատրաստումը:

Հարցաթերթիկ


Երեխայի հոգեբանություն և դաստիարակություն


Երեխայի հոգեբանություն և դաստիարակություն

Նշեք Ձեր սեռը.

• Արական
• Իգական

Նշեք Ձեր տարիքը.

• Մինչև 12
• 13-17
• 18-24
• 25-35
• 36-50
• 50+

Ունե՞ք երեխա(ներ).

• Այո
• Ոչ

1. Ըստ հոգեբանության առավոտյան երեխաներին հարկավոր է 10 – 15 րոպե առանձնացնել որևէ հետաքրքիր պարապունքի համար:
Համաձա՞յն եք արդյոք այս մտքի հետ:

• Այո
• Ոչ

2. Երկրագնդում երեխաների օրվա բավականին մեծ մասը անցկացնում է դայակի հետ կամ մանկապարտեզում և պետք է այնպես անել, որ նա հաճելիորեն հիշի տան և ընտանիքի մասին:

Ի՞նչ քայլի կդիմեիք դուք դրա համար:

• Փոքրիկ գեղեցիկ նկար կդնեիք նրա պայուսակի մեջ:
• Ջերմ երկտող կդնեիք նրա գրպանում:
• Ուղղակի ջերմ կճանապարհեիք:
• չէիք դիմի անսովոր քայլերի՝ վստահ լինելով, որ նա ձեզ կհիշի:

3. Բոլոր ծնողներն էլ առանձնացնում են ընթերցանության ժամ և կարդում տարբեր թեմաներով գրքեր երեխաների հետ: Պետք է միասին ընտրվել թեման, որպեսզի ստեղծվի էմոցիոնալ կապ:
Ի՞նչ եք կարծում կարդալուց բացի արժի երեխային բացատրել, պատմել կարդացածը:

• Այո, որպեսզի երեխան ավելի լավ ընկալի:
• Ոչ, երեխան պետք է ինքնուրույն ընկալի:
• Ընդհանրապես չեմ կարդում, երեխային կարող եմ միացնել աուդիոգիրք և նա ինքնուրույն լսի և հասկանա:

4. Ծնողները երեխաներին հաճախ տալիս են գումար՝ իրենց կատարած աշխատանքի դիմաց: Ինչ եք կարծում, արդյոք արժի գումար տալ տնային առաջադրանքները կատարելու համար թե ոչ, հիմնավորեք ձեր պատախանը:

Ձեր պատասխանը…

5. Ծնողները անակնկալ հանդիպումներից հետո տուն վերադառնալով, ինչ-որ բան են նվիրում երեխային և այդ քայլով ցույց են տալիս, որ բացակայության ամբողջ ընթացքում մտածել են նրա մասին:
Արդյո՞ք դուք դա ճիշտ եք համարում և հնարավոր է, որ երեխան ժամանակի ընթացքում ընդունի դա որպես ծնողի պարտականություն:

Ձեր պատասխանը…

6. Ցավոք, բայց ծնողների բաժանելիության թիվը գնալով աճում է: Բաժանվելուց հետո շատ հաճախ ծնողը տեղափոխվում է երեխայի ննջասենյակ: Ի ՞նչ եք կարծում, դա ազդում է երեխաների հոգեբանության վրա թե ոչ, հիմնավորեք ձեր պատախանը:

7. Շատ ծնողների երազած երեխան միշտ հանգիստ է, (հանգիստ նստում է տեղում, հարցեր չի տալիս, չի խանգարում մեծերին, չի վազվզում, չի լրացում…)
Արդյո՞ք այդպիսի դաստիարակված երեխաները հասուն տարիքում հակված են կամայական հատկություններից և ինքնուրույնությունից զուրկ լինելու: Գրեք ձեր կարծիքը:

8. Ինչպե՞ս պատրաստել երեխային մինչև դպրոց հաճախելը։

• Գլխավորը հաշվել և գրել սովորեցնելն է
• կոմպլեքսային նախապատրաստում (ներառյալ հոգեպես)
• Չպատրասել, դպրոցում ամեն ինչ կսովորի
• Կգրանցեիք բոլոր հնարավոր զարգացնող ծրագրերին 

9. Ի՞նչ եք կարծում, կարելի՞ է այս արտահայտությունները երեխային ասել․«ագահ մի եղիր», «էս մի գդալն էլ կեր իմ համար», «Չլսես ինձ կգնանք բժշկի մոտ» 

Ձեր պատասխանը․․․

10. Նախքան քնելը երեխայի հետ անհրաժեշտ է մոտ 10 րոպե զրուցել, դա շատ դրական ազդեցություն է թողնում երեխայի վրա: Իսկ դուք խոսու՞մ եք (կամ հետագայում կխոսե՞իք) ձեր փոքրիկի հետ:

• Այո
• Ոչ
• Ինձ համար դա պարտադիր պայման չէ 
• Երբեմն

Երեխայի հոգեբանություն և դաստիարակություն

Ըստ հոգեբանության առավոտյան երեխաներին հարկավոր է 10 – 15 րոպե առանձնացնել որևէ հետաքրքիր պարապունքի համար:
Համաձա՞յն եք արդյոք այս մտքի հետ:
1.Այո
2.Ոչ

Երկրագնդում երեխաների օրվա բավականին մեծ մասը անցկացնում է դայակի հետ կամ մանկապարտեզում և պետք է այնպես անել, որ նա հաճելիորեն հիշի տան և ընտանիքի մասին:
Ի՞նչ քայլի կդիմեիք դուք դրա համար:
1.Փոքրիկ գեղեցիկ նկար կդնեիք նրա պայուսակի մեջ:
2. Ջերմ երկտող կդնեիք նրա գրպանում:
3. Ուղղակի ջերմ կճանապարհեիք:

Ծնողները երեխաներին հաճախ տալիս են գումար՝ իրենց կատարած աշխատանքի դիմաց: Ինչ եք կարծում, արդյոք արժի գումար տալ տնային առաջադրանքները կատարելու համար թե ոչ, հիմնավորեք ձեր պատախանը:

Ծնողները անակնկալ հանդիպումներից հետո տուն վերադառնալով, ինչ-որ բան են նվիրում երեխային և այդ քայլով ցույց են տալիս, որ բացակայության ամբողջ ընթացքում մտածել են նրա մասին:
Արդյո՞ք դուք դա ճիշտ եք համարում և հնարավոր է, որ երեխան ժամ..

ՀԱՐՑԱԹԵԹԻԿԻ ԿԱՌՈՒՑՎԱԾՔԸ, ՀԱՐՑԵՐԻ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

Հարցաթերթիկը կառուցված է կոչ դիմումից, որտեղ համառոտ նշվում է հետազոտության նպատակն ու խնդիրները, ում կողմից է կազմակերպել այն, հարցաթերթիկի լրացման կանոններից, որտեղ նշվում է, թե ինչպես պետք է լրացնել հարցաթերթիկը, բուն հարցաշարից, որտեղ նշվում են հարցման թեմային վերաբերվող հարցերը և անձնագրային մասից, որտեղ նշվում է հարցվողի սեռը, տարիքը, կրթությունը և այլ
անձնական հարցեր:

Հարցերը լինում են բաց, փակ, կիսափակ: Բաց հարցը չի ենթադրում պատասխանների տարբերակների առկայություն: Փակ հարցերը երբեմն անվանում են ձևայնացված հարցեր, քանի որ հնարավություն են տալիս ընտրել հնարավոր տարբերակնեից. պատասխանները նախօրոք նախատեսված են և բերված են հարցաթերթիկում: Կիսափակ հարցերը թույլ են տալիս նշել սեփական պատասխանը եթե առաջարկված ոչ մի
պատասխանի հետ հարցվողը համաձայն չէ: Կիսափակ, ինչպես և բաց հարցերը ավելի դժվար է մշակել, քան փակ հարցերը, քանի որ ազատ դիրքի պատասխանները հարկ է լինում խմբավորել և կոդավորել:

Հարցերը բաժանվում են տարբեր տեսակների. հիմնական հարցեր, որոնք ուղղված են հետազոտության թեմայով բովանդակային տեղեկություններ ստանալուն, հարց-զտիչներ, որոնք օգտագործվում են անիրազեկներին և որոշ հարցերի հետ չառնչվող անձանց մաղելուն ներգրավվելու հարցման թեմայի մեջ, ներածական և անցումային, ինչպես նաև զտիչ հարցեր:

Ըստ իրենց բովանդակության հիմնական կամ նպատակային հարցերը բաժանվում են հետևյալ խմբերի. փաստական բնույթի, որոնք տեղեկություններ են հարցվողների սոցիալժողովրդագրական տվյալների սեռի, տարիքի, մասնագիտության և այլնի մասին՝ այն է անձնագրային մաս:

Փաստերը կարող են լինել նաև գործունեության ու կյանքի ցանկացած ոլորտի վերաբերյալ: Տեղեկատվական, որոնք նախատեսված են հարցվողների իրազեկությունները, գիտելիքների մակարդակը պարզելու համար: Այս հարցերը չի կարելի ուղղակիորեն ձևակերպել. այստեղ ներկայացվում է մի մտացածին, հնարովի իրավիճակ, և խնդրում են հարցվողին դրսևորել սեփական վերաբերմունքը:

Հարցման մեթոդ

Հարցումը առավել տարածված սոցիոլոգիական մեթոդներից է: Հարցման առանձնահատկությունը կայանում է նրա մեջ, որ հետազոտության ժամանակ կարևորն ընդհանրական պատկերն է, այլ ոչ թե կոնկրետ արցվողի պատասխանը: Սրանով էլ հարցման մեթոդը տարբերվում է հարցազրույցից, որտեղ կարևոր է հենց հարցազրույց տվող մարդու տեսակետը: Հարցման մեթոդը կիրառելիս հետազոտողը մշակում է իրեն հետաքրքրող երևույթի վերաբերյալ հարցեր և ներկայացնում դրանք հետազոտվողին:

Հարցումները լինում են անմիջական և հեռակա, այսինքն` կարող է լինել և վերբալ հարցում, և էլեկտրոնային հարցում։ Հարցնան տեսակներ են հացաթերթիկով հարցումը (անկետավորում), հեռախոսային հարցումը, ահատական և խմբային, փոտային և փորձարարական (պիլոտաժային)՝ հարցումը: Այս հարցման ընթացքում փրձարկվում է հարցաթերթիկը, հարցերի մատչելիությունը: Նախնական փորձարկման փուլը կազմում է բուն հետազոտության 5%-ը: Ստացված տեղեկատվությունը կարելի է ամփոփել ընդհանուր հարցման արդյունքների հետ: Հարցման այս փուլից հետո հարցաթերթիկը՝ բուն հրցաշարը հնարավոր է փոփոխություններ կրի:

Դիտման մեթոդ

Հոգեբանական դիտում, նկարագրական հոգեբանական մեթոդ, որի առանձնահատկությունն ուսումնասիրվող օբյեկտի կազմակերպված կամ պլանավորված ընկալումն է, նրա վարքային դրսևորումների գրանցումը։ Դիտումը հոգեբանական երևույթների նպատակուղղված, կազմակերպված ընկալումն է որոշակի պայմաններում դրանք ուսումնասիրելու նպատակով։

Դիտման մեթոդը հետազոտության հնագույն մեթոդն է։ Դրա օգնությամբ կարելի է մարդու մասին լայն տեղեկություններ ստանալ։ Այն անփոխարինելի է այնտեղ, որտեղ մշակված չեն ստանդարտացված ընթացակարգեր։ Դիտման մեթոդը չափազանց մեծ նշանակություն ունի երեխաների հոգեբանական առանձնահատկություններն ուսումնասիրելու համար, քանի որ նրանք մեծ խնդիրներ են առանջնացնում փորձարարական հետազոտության ընթացքում։

Դիտման՝ որպես ընդհանուր հոգեբանական մեթոդի նշանակությունը նրանում է, որ, ի տարբերություն այս կատեգորիայի այլ մեթոդների (զրույց, հարցազրույց, հարցաթերթ, թեստ), այս մեթոդը հնարավոր է ոչ միայն յուրաքանչյուր հետազոտության մեջ, նույնիսկ անխուսափելի է։ Եթե նույնիսկ օբյեկտի ուսումնասիրման համար օգտագործվում է այլ փորձարարական մեթոդ, դիտումը պարտադիր ուղեկցում է վերջինիս։ Ցանկացած ուսումնասիրման ժամանակ հետազոտողը դիտում է, հետևում է փորձարկվողի ռեակցիաներին և վարքի դրսևորումներին, ինչպես նաև հետևում է փորձի անցկացման պայմաններին։ Թերևս միայն փաստաթղթերի ուսումնասիրությունն է անցկացվում առանց հետազոտվող օբյեկտի անմիջական դիտման։ Սակայն, այստեղ էլ հետազոտողը անուղղակիորեն օգտագործում է դիտման արդյունքներ։ Այս առումով, կարելի է ասել, որ դիտումն ընկած է ցանկացած հետազոտության հիմքում։

Բայց դիտումը նաև հատուկ մեթոդ է. այն հայտնաբերում է օբյեկտի մի շարք հատկություններ, նրանց միջև առկա կապերը։ Դիտումը տալիս է օբյեկտի մասին ամբողջական և իրական պատկերացում։

Գիտական, հոգեբանական դիտումը պահանջում է նպատակի առկայություն, դիտման գործընթացի կազմակերպվածություն, ստացված արդյունքների գրանցում, ինչպես նաև գրանցվող նյութի ամբողջականությունը և ադեկվատությունը։

Նպատակի գիտակցումը դիտման առարկան է։ Դիտողը գիտի, թե ինչ պետք է նկատի այս կամ այն իրավիճակում։ Հենց դրա վրա էլ նա կենտրոնացնում է իր ուշադրությունը։ Դիտման նպատակաուղղվածությունն ապահովում է նրա ընտրողական բնույթը՝ առանձնացնելով դիտողի համար էականը, կարևորը։

Պլանաչափությունը ենթադրում է և դիտման համակարգային բնույթը, այսինքն՝ առարկայի այդպիսի ընկալումը տալիս է նրա մասին ամբողջական պատկերացում։ Նպատակուղղվածությունը և նրանից բխող պլանաչափությունն ապահովում է դիտման կազմակերպվածությունը. Դիտողի որոշակի գործողությունների կարգավորվածությունը։ Դիտման գործընթացում շատ կարևոր է գործողությունների հաջորդականությունը։

Որպես գիտական մեթոդ՝ դիտումը պահանջում է նաև արդյունքների գրանցում։ Առանց արդյունքների գրանցման հնարավոր չէ հետագայում հաջողության հասնել։ Գրանցվում են ոչ միայն ուսումնասիրվող օբյեկտի հոգեբանական գործունեությունը, այլև դիտման օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պայմանները, հետևանքային հանգամանքները։

Դիտման արդյուքների գրանցման համար օգտագործվում են հատուկ բլանկներ, որոնցում նշվում են ուսումնասիրման խնդիրները, նաև սուբյեկտի՝ ուսումնասիրման ենթակա պարամետրերը։ Սովորաբար դրանք նշվում են սեղմ. հոգեբանի խնդիրն է բլանկի մեջ ներառել պայմանական նշաններ այս կամ այն բնութագրի վերաբերյալ։

Կարելի է օրինակ բերել «Զրույցի գրանցման բլանկը», որը կազմվել է 1974 թվականին Գուսնիկովի և Գյուրիչովի կողմից։ Վերջինս օգտագործվում է դիտման և զրույցի համար։ Առավել հետաքրքրական է բլանկի առաջին մասը, որը վերաբերում է դիտման գործընթացին։ Վերջինիս համաձայն՝ դիտման գործընթացում անհրաժեշտ է գրանցել.

  • Դիտվողի քայվածքը, միմիկան, պանտոմիմիկան, մարմնաշարժումները, մաշկը, հագուստի առանձնահատկությունները,
  • Խոսքի բնութագրերը. ձայնը, տեմպը, արտասանությունը, բառապաշարը, այսինքն՝ լինգվիստիկական և պարալինգվիստիկական առանձնահատկությունները,
  • Ընդհանուր շարժողականությունը. արագություն, հստակություն, ծանրաբեռնվածություն,
  • Սոցիալական վարք. շփման հաստատում, դիտման ընթացքում վարքի փոփոխություն, հասարակական ունակություններ, սոցիալական վարքի որակական ցուցանիշներ՝ դոմինանտություն, ագրեսիա, աֆիլյացիա,
  • Տրամադրություն. փոփոխականություն, էյֆորիա, լրջություն և այլն,
  • Խնդիրներ լուծելիս դրսևորվող վարք. աշխատանքնային ունակություններ, ուշադրություն,
  • Նյարդային լարվածության ցուցանիշներ. ձեռքի շարժումներ, դող, դիմագծերի ծամածռություն։

Հոգեբանական դիտման համար մեծ նշանակություն ունի ադեկվատությունը։ Ընդհանուր առմամբ, ուշադրություն է դարձրվում ստացված արդյունքների և ուսումնասիրման առարկայի միջև համապատասխանությանը։ Ինչպես ցանկացած հոգեբանական մեթոդի, այնպես էլ դիտման գործընթացում օբյեկտի դերում հանդես են գալիս հոգեկանի կրողները՝ առանձին մարդիկ, կենդանիներ և դրան խմբերը, իսկ դիտման առարկայի դերում՝ այդ օբյեկտների հոգեկանի գործունեությունը։

Դիտումը պահանջում է նաև որոշակի պայմաններ. այսինքն՝ իրավիճակ, որում կատարվում է դիտվող դեպքը և զարգանում դիտվողի հոգեկան գործունեությունը։

Դիտման պայմանները կարող են դասակարգվել հետևյալ տեսակների մեջ.

  • Իրական կամ արհեսատական
  • Դիտող կողից կառավարվող կամ չկառավարվող
  • Ինքնաբերական կամ կազմակերպված
  • Ստանդարտ կամ յուրահատուկ
  • Սովորական կամ էքստրեմալ
  • Խաղային, ուսուցողական, աշխատանքային և այլն։

Ընդ որում, շփման տեսանկյունից տարբերում են հետևյալ իրավիճակները.

  • Անմիջական և ոչ անմիջական
  • Վերբալ և ոչ վերբալ
  • Կարճաժամկետ և երկարաժամկետ։

Դիտման մեթոդի թերի կողմերին կարելի է վերագրել հետազոտողի պասիվ դերը, ով սպասում է իրեն հետաքրքրող դեպքին, թեև վերջինիս դրսևորման աստիճանը ոչ միշտ է բարձր, արդյունքների ընդհանրացման դժվարությունը, դիտվող երեևույթների ծագման հստակ պատճառների որոշման դժվարությունը և այլն։

Դիտման արդյունքների հուսալիությունը բարձրացնելու համար Ռայոնդ Քեթթելի կողմից առաջադրվել են հետևյալ սահմանափակումները.

  • Փորձարկվողի վարքը պետք է գնահատվի տարբեր իրավիճակներում և տարբեր դերերում՝ աշխատանքնային, ժամանցային և այլն, դրա համար էլ դիտումը պետք է իրականացնել 2-3 ամսվա ընթացքում ամեն օր՝ որոշակի ժամանակահատվածով։
  • Նախապես պետքէ հստակեցվեն վարքային և անձնային բնութագրերը, որոնք անհրաժեշտ է գնահատել։
  • Փորձարկողը պետք է ունենա նախնական պատրաստվածություն։
  • Դիտումը պետք է լինի անկողմնակալ։
  • Մեկ փորձարկվողին պետք է գնահատեն 10-ից ոչ պակաս դիտարկող, իսկ վերջնական գնահատականը պետք է ներկայացվի դիտարկումների միջինի տեսքով, ընդ որում պետք է հաշվի առնել յուրաքանչյուր դիտարկողի դատողությունների անկախությունը մյուսներից։

Դիտման մեթոդը բավական բարդ, աշխատատար դիագնոստիկ գործիք է, որը դիտարկողից պահանջում է բարձր մասնագիտական փորձ և հատուկ պատրաստվածություն։

Ինքնադիտում, սեփական ներհոգեկան վիճակները, գիտակցության ոլորտի բովանդակություններն ու գործողությունները դիտելու և ներքին ուշադրության միջոցով արտացոլելու երևույթը։ Ինքնադիտումը զարգանում է օնտոգենեզում, սկզբում ունենալով տարտամ և ոչ խոսքային, ապա՝ խոսքային, ավելի տարբերակված, հստակ, առարկայական և իմաստավորված բնույթ։ Առանձնացվում է երկու կողմ՝ ինտրոսպեկցիա (ներհայեցողություն) և օբյեկտիվ ինքնադիտում։ Ներհայեցողությունը միջնորդված օբյեկտիվ իմացություն է և ոչ սեփական սուբյեկտիվ վիճակների անմիջական կամ հետհայաց ռեֆլեքսիա, իսկ Ինքնադիտումը օբյեկտիվ աշխարհի և միաժամանակ ներհոգեկան վիճակների իմացության բարդ պրոցես։ Ինքնադիտում կարող է կատարել գիտակցական հոգեվիճակում գտնվող անձը։ Ինքնադիտման տվյալները չի կարելի ճշգրիտ և վերջնական համարել։ Ինքնադիտումը թույլ է տալիս վարկածներ, որոնք ստուգվում և լրացվում են այլ մեթոդներով (հատկապես էքսպերիմենտներով), վերլուծվում և մեկնաբանվում։ Օբյեկտիվ դիտման համար մատչելի վարքի ձևերը ներհոգեկան պրոցեսների ցուցանիշներ կամ դրսևորումներ են, որոնց մեկնաբանումը խորացնում է ներհոգեկան երևույթների իմացությունը՝ ոչ մի չափով չվերացնելով ներհայեցողությունից օգտվելու անհրաժեշտությունը։ Ինքնադիտման օբյեկտիվ բովանդակության առկայության շնորհիվ այդ մեխանիզմի միջոցով ստացված տվյալները (օրինակ՝ ձայնը, գույնը, ջերմության զգայությունները, զգայական ընկալումներն ընդհանրապես) օգտագործվում են նաև ֆիզիկա-քիմիական գիտություններում որպես մարմինների ներքին հատկություններն ուսումնասիրելու անհրաժեշտ տվյալներ։ Առանց ինքնադիտան հոգեկան պրոցեսների ուսումնասիրությունն անհնար է։

Ներհայեցողություն (ինտրոսպեկցիա), մարդու կողմից իր հոգեկան վիճակներին և մտքերի ընթացքին անմիջականորեն ուշադրությամբ հետևելու և արտացոլելու գործընթաց։ Ներհայեցողությունը ոչ միայն ուսումնասիրության ենթակա հոգեկան գործընթաց է, այլև հոգեբանական ուսումնասիրության մեթոդներից մեկը, քանի որ թույլ է տալիս ստանալ շատ կարևոր հոգեբանական փաստեր, որոնք այլ մեթոդների կիրառման դեպքում մնում են անմատչելի։

Ներհայեցողություն կատարելու ընդունակությունը օնտոգենեզում զարգանում է աստիճանաբար, կապված է ինքնագիտակցության զարգացման հետ և մեծ չափով պայմանավորում է անձի բարոյահոգեկան հասունացման հաջող ընթացքը։

«Քաղաքագիտության և սոցիոլոգիայի հիմունքներ» առարկա

Քաղաքագիտության և սոցիոլոգիայի հիմունքներ (ուսումնական ծրագիր)

Ուսումնական գրականություն

Նախագիծ

«Քաղաքագիտության և սոցիոլոգիայի հիմունքներ» առարկայի շրջանակներում իրականացվող նախագիծ:

Թեմա
«Հարցումների շարք» թեմայով ուսումնասիրության անցկացում:
Իրականացրեք ուսումնասիրություն Ձեզ հետաքրքրող որևէ թեմայով, ամփոփեք արդյունքները, գրեք նկարագրական- վերլուծական նյութ: Հարցումն իրականացրեք օնլայն՝ G-mail հարթակում։ Կարող եք աշխատել խմբով՝ 2-4 մարդ կամ անհատապես: Հարցման մասանաիցների թիվ պետք է լինի 50 հոգուց ոչ պակաս:

Աշխատանքն իրականաղցնելիս.

  • Գրեք ուսումնասիրույթան պլան:
  • Կազմեք հարցաթերթիկ:
  • Ընտրեք հարցման մասանակիցների խումբը:
  • Ամփոփեք և հրապարակեք արդյուները Ձեր բլոգներում:

Նախագծի արդյունքնները հրապարակեք բլոգի համապատասխան բաժնում, ուղարկեք իմ՝ l.aleqsanya@mskh.am էլեկտրոնային հասցեին:

Ժամանակահատված՝ 01,03,2023- 15,05,2023
Մասնակիցներ՝ Քոլեջ, 2-րդ կուրս