1․Նկարագրեք Լոռու մարզի աշխարհագրական դիրքի առանձնահատկությունները։

1․ Լոռին ունի նպաստավոր աշխարհագրական դիրք։ Տարածքի կենտրոնական մասով անցնում է Հայաստանի գլխավոր երկաթուղին։ Հյուսիսային ուղղությամբ մարզը ելք ունի դեպի Վրաստան, իսկ արևմտյան ուղղությամբ՝ Գյումրու միջով դեպի թուրքիա, նաև դեպի մայրաքաղաք Երևան։

2.Ուրվագծային քարտեզի վրա առանձնացնել Լոռու մարզի լեռնագրական միավորները։

Աչքասար լ․ -3196

Քարտխաչի լ-ցք․ — 2272

Ուրասար լ․ — 2992

Ջաջուռի լ-ցք․ — 1952

Սպիտակի լ-ցք․ — 2387

Պուշկինի լ-ցք․ — 2037

Բովաքար լ․ — 3016

Թեժ լ․ — 3101

Լալվար լ․ — 2543

3.Բնութագրեք և գնահատեք մարզի գլխավոր բնական հարստությունները։

3․ Լոռին Հայաստանի օգտակար հանածոներով հարուստ մարզերից է։ Հայտնի են հատկապես պղնձի ու բազմամետաղների ( Ալավերդի, Շամլուղ, Ախթալա, Թեղուտ), գրանիտի և զանազան այլ շինանյութերի հարուստ հանքավայրերը։ Մարզի գլխավոր գետը Դեբեդն է՝ Ձորագետ, Փամբակ, Մարցագետ գլխավոր վտակներով։ Մարզը հարուստ է նաև հանքային աղբյուրներով։

4.Ինչպիսի՞ն են մարզի ժողովրդավարական և տարաբնակեցման բնորոշ գծերը։

4․ Լոռու մարզն ունի բնակչության տարաբնակեցման յուրահատուկ պատկեր։ Բոլոր քաղաքները և գյուղական բնակավայրերի ճնշող մեծամասնությունը կենտրոնացված են մեջլեռնային գոգավորությունների հատակային մասում և Դեբեդ գետի ոչ ընդարձակ հովտում։ Մարզում գտնվում է Վանաձորը, որը բնակչության թվով ՀՀ-յում երրորդ քաղաքն է։

5.Տվեք մարզի արդյունաբերության և գյուղատնտեսության ճյուղային կառուցվածքը և տեղաբաշխման բնութագիրը։

5․ Լոռու մարզը ՀՀ-ի բազմաճյուղ արդյունաբերություն և գյուղատնտեսություն ունեցող մարզերից է։ Արդյունաբերության արտադրանքի ծավալով ՀՀ-ի 10 մարզերի մեջ գրավում է 4-րդ տեղը։ Տնտեսության առաջատար ճյուղը արդյունաբերությունն է, որտեղ առաջատարը ի սկզբանե եղել է ծանր արդյունաբերությունը։ Այստեղ են գտնվում Վանաձորի ջերմաէլեկտրակայանը, Ձորագետի ջրաէլեկտրակայանը և Հայաստանի ծանր արդյունաբերության առաջնեկը՝ Ալավերդու պղնձաձուլական գործարանը։ Լոռու մարզի տնտեսության մյուս կարևոր ճյուղը քիմիական արդյունաբերությունն է։ խորհրդային տարիներին Վանաձորի և Ալավերդու ձեռնարկությունները թողարկում էին քիմիական թելեր, ծծմբաթթու և այլ նյութեր, որոնք արտահանում էին այլ հանրապետություններ և արտասահմանյան երկրներ։

6.Ինչի՞ վրա կարող է հենվել մարզի հեռանկարային զարգացումը։

6․ Բարենպաստ ՏԱԴ-ը, բազմազան բնական ռեսուրսները, որակյալ աշխատանքային ռեսուրսները, խոշոր կազմակերպիչ կենտրոնի առկայությունը նպաստավոր նախադրյալներ են ստեղծում մարզի տնտեսության և զբոսաշրջության զարգացման և համաչափ տեղաբաշխման համար։

Խոսք Նոր տարուն

Ես ի՞նչ եմ ուզում որ բերես դու ինձ…
Ոչինչ… Ախ, միայն ոչինչ չտանես,
Միայն չխլես,
ՈՒ քո անզիջում հողմերին չտաս
Այս սերը-
Իր մեջ առաջին սիրո
Կապույտն ունեցող
ՈՒ լույսն ունեցող
Այս սերը,
Նրա հրաշքն անքնին
Եվ անգամ նրա տառապանքն անքուն.
Չտանես,
Քո խենթ հողմերին չտաս,
ՈՒ ես ամեն ինչ կունենամ կյանքում:

ՄԵՏԱՔՍԵ – ՆՈՐ ՏԱՐՎԱ ԳԻՇԵՐ

Թե աշխարհում փակ դռներ կան, թող որ բացվեն այս գիշեր,Ու Նոր տարին նոր խնդությամբ թող ներս մտնի այս գիշեր,Թե կան դատարկ, համր տներ` մանկան ճիչով թող լցվեն,Ով փնտրում է սրտանց մեկին` հանկարծ գտնի այս գիշեր:Թե կան լացող, տխուր աչքեր, թող ծիծաղեն այս գիշեր,Կանչող ձեռքերն իրար հասնեն, հրաշք ապրեն այս գիշեր:Թե կան սրտեր` չար նախանձով, դառնան բարի ու ներող,Եվ ուրիշի ուրախ կյանքով խանդավառվեն այս գիշեր:Թե մոլորված անցորդներ կան, դարձի թող գան այս գիշեր,Սրբագործված սիրով մտնեն իրենց օջախն այս գիշեր,Թե կան բախտի փշոտ ճամփեք, թող ծաղկունքով կանաչենՈւ երջանիկ սպասումով բոլորն արբեն այս գիշեր…Թե աշխարհում պանդուխտներ կան, թող տուն դառնան այս գիշեր,Հայրենական հավերժությամբ ողջագուրվեն այս գիշեր:

Կար մի աղջիկ: Ամբողջ օրը նա սրինգ էր նվագում: Երբեմն այնքան արտասովոր էր լինում նրա նվագը, որ անցորդները կանգնում ու լսում էին: Աղջիկը նվագում էր երկնքի մաքրության, օվկիանոսի խորության, անտառի թարմության, մարդկանց և նրանց ցանկությունների, նրանց զգացմունքների ուժգնության և անկայունության մասին: Մի խոսքով` այն մասին, թե ինչպես էր ինքը պատկերացնում կյանքը: Սակայն մի օր մարդիկ սկսեցին պատմել նրան այն մասին, որ կյանքում ամեն ինչ բոլորովին էլ այնպես չէ, ինչպես ինքն է պատկերացնում: Եվ հենց որ նա հավատաց մարդկանց, սրինգը դադարեց նվագել:

— Ինչո՞ւ չես ուզում նվագել, սրինգ, — հարցրեց տրտմած աղջիկը:
— Ոչ թե ես չեմ ուզում նվագել, դու այլևս չես լսում ինձ, — տխուր պատասխանեց սրինգը և լռեց:
Աղջիկը նստեց աթոռին և լաց եղավ: Ինչպե՞ս ապրել առանց սրինգի, չէ՞ որ դա միակ բանն էր, որ ինքը կարող էր անել:
— Մի տխրիր, — ասաց սրինգը, — դու դեռ լսո՞ւմ ես ինձ:
— Այո, — ասաց աղջիկը` ափով սրբելով արցունքները:
— Դե ուրեմն, կենտրոնացիր: Այս Սբ. Ծննդյան տոնին քո առջև կբացվի երկու աշխարհ. Աշխարհ` ուրիշ մարդկանց աչքերով և աշխարհ` քո աչքերով: Սակայն ապագա կյանքի համար դու պետք է ընտրես դրանցից մեկը: Եթե դու նախընտրես աշխարհն ուրիշ մարդկանց աչքերով, կդառնաս ունկնդիր, և քո կյանքի աղբյուրը միշտ կենտրոնացած կլինի ուրիշների կարծիքների վրա: Իսկ եթե նախընտրես աշխարհը քո աչքերով, ապա հնարավոր է, որ կրկին լսես ինքդ քեզ և կրկին նվագես: Սակայն ստիպված կլինես այլևս ոչ ոքի չլսել և անգամ` չսխալվել:
— Օ, որքան լուրջ է այդ ամենը, — ասաց աղջիկը և արագ վեր կացավ աթոռից:
Մի քանի օր անց եկավ Սբ. Ծննդյան տոնը: Տնեցիները հավաքվեցին հյուրասենյակում, սկսեցին քննարկել ինչ-որ բաներ, կատակել, վիճել: Սակայն աղջիկը նրանց չէր լսում: Նա խորհում էր, թե երկու աշխարհներից ո՞րն ընտրել: Եվ հանկարծ սեղանի շուրջ հավաքվածներից մեկը բարձրաձայն ասաց. «Ես չեմ կարող գրել այնպիսի պիեսներ, ինչպիսիք գրել է Շեքսպիրը: Սակայն իմ առավելությունն այն է, որ ես կարող եմ գրել իմ պիեսները»: Մեծահասակները ծիծաղեցին, իսկ աղջիկը պապանձվեց, որովհետև հասկացավ, որ յուրաքանչյուր մարդու առավելությունն այն է, որ միայն ինքն է այդպիսին: Եվ ինչ-որ վառ և արտասովոր բան ստեղծելու համար բոլորովին էլ պետք չէ լսել այլ մարդկանց, որովհետև յուրաքանչյուր մարդ ինքնին հրաշք է, և այդ հրաշքը թաքնված է հենց իր մեջ: Պարզապես շատերը ժամանակավորապես մոռացել են այդ մասին, և ահա` չգիտեն ինչ անել` ուրիշների խորհուրդներին հետևելուց բացի: Աղջիկը դուրս վազեց սենյակից, վերցրեց սրինգը, վերադարձավ հյուրասենյակ և բարձրացավ աթոռին:
— Ուշադրություն եմ խնդրում: Հիմա ես ձեզ համար կնվագեմ:
Մեծահասակները ժպտացին, ծափահարեցին: Ահա թե ինչ արտասովորն է իրենց դուստրը: Ինչ ինքնավստահորեն է պահանջում ուշադրություն իր հանդեպ, անգամ աթոռի վրա բարձրացավ: Իսկ երբ աղջիկը սկսեց նվագել, մեծահասակները լռեցին: Նրանց մտքով էլ չէր անցնում, որ այդ Սբ. Ծննդյան տոնին իրենց տանը տեղի էին ունենում իրական հրաշքներ: Հրաշքներ` իրենց աղջկա աչքերով:

Առաւոտ լուսոյ,
Արեգակն արդար,
Առ իս լոյս ծագեա:

Բղխումն ի Հօրե,
Բըղխեա ի հոգւոյս,
Բան քեզ ի հաճոյս:

Գանձդ ողորմութեան,
Գանձիդ ծածկելոյ,
Գըտող զիս արա:

Դուռն ողորմութեան,
Դաւանողիս բաց,
Դասեցո վերնոցն:

Երրեակ միութիւն,
Եղելոց խնամող,
Եվ ինձ ողորմեա:

Զարթիր, Տէր, յօգնել,
Զարթո ըզթմրեալս,
Զուարթնոց նըմանիլ:

Պատմությունը մի մարդու մասին էր ով ճակատագրի բերումով հայտնվել էր դրսում։ Նա հիսուն տարեկան մի մարդ էր հնամաշ հագուստով, երկար ու խիտ մորքով։ Նրան բոլորը ասում էին ծերունի։ Նա միշտ նստում էր ծառի տակ գրիչներով լի տուփը կողքը դրած։ Բայց անցորդները չէին նկատում նրան։ Ծերուկը տարօրինակ սովորություն ուներ ամեն անգամ երբ Օպերայում մի նոր ներկայացում պետք է լիներ նա մոտենում էր տոմսարկղի մոտ եւ հարցնում տոմսի գինը: Տոմսի գինը իմանալով լուռ հեռանում էր: Տոմսարկղի կողքը կար մի փոքրիկ կրպակ որտեղ աշխատում էր գրողը վաճառում էր տարբեր գրքեր: Մի օր ծերուկը մոտենում է կրպակի պատուհանի մոտ եւ նրանից խնդրում է Խեչոյանի գիրքը: Աշխատողը նրան տվեց գիրքը: Ծերուկ վերցրեց եւ սկսեց թերթել էջերը: Նա ետ վերանարձրեց գիրքը եւ հեռացավ: Աշխատողը զարմացաց էր: Անցավ մի քանի օր, նա նորից մոտեցավ եւ խնթրեց գիրքը: Աշխատողը նրան տվեց գիրքը: Ծերուկը խոստացավ գիրքը կարդալ եւ երեկոյան վերադարձնել: Նա նստեց ծառի տակ եւ սկսեց կարդալ: Աշխատողը մտացեցե որ, գրքից հիմա ճենճահոտ կգա եւ դրա համար նա որոշեց գիրքը նվիրել ծերունուն: Երեկոյան ծերունին գիրքը բերեց շնորհակալություն հայտնեց եւ տվեց աշխատողին: Նա սկսեց իր տպաորություները պատմել աշխատողին: Եվ նորից շնորհակալություն հայտնելով հեռացավ: Անցավ մի քանի օր, նա նորից մոտեցավ եւ խնդրեց մեկ ուրիշ գիրք: Օրերից մի օր ծերունին անհետացավ: Աշխատողը շարունակ մտածում էր նրա մասին: Եվ ահա նա տոմսարկղի աշխատողից իմացավ որ, ծերունին մահացել է: Նա խնդրեց որ, միքիչ պատմի այդ ծերունու մասին: Նա պատմեց որ, նա հասարակ ծերունի չի նա ժամանակին եղել է Օպերայի երգիչ եւ աշխատել է կոնսերվատորիայում որպես դասախոս: Եվ ճակատագրի բերումով հայտվել է դրսում:

Պատության իմաստը կայանում էր նրանում որ, պետք չէ մարդու մասին կարծիք կազմել արտաքին տեսքով:

Երկու աղջիկ, ջրով լի կժերը իրենց թևերին, ետ են դառնում աղբյուրից, նրանց հանդիպում է մի ջահել տղա։ Տղան աղքատի կժից ջուր է խմում, հարուստի աղջիկը բարկանում է։

-Ես իրենից գեղեցիկ և հարուստ աղջիկ եմ, դու իմ կժից պետք է խմեիր։

Տղան ասում է.

_ Ճիշտ է սիրելիս , բայց որ իմ աչքով նայես, նա քեզնից ավելի գեղեցիկ, ավելի հարուստ աղջիկ է։

Янв6

Крик «Горько!» является старой традицией, которая есть на всех русских свадьбах. Под эти возгласы молодожены целуются, а гости выпивают за здоровье молодых. Многие считают, что это исключительно русская особенность, которая позже перешла в культуры остальных славянских народов.

«Горка!»

Первая связана со свадебными развлечениями, которые обычно устраивались зимой или поздней осенью. В эту пору рядом с домом девушки сооружали ледяную горку. На её вершине стояла невеста со своими подругами. Жениху со своей командой нужно было забраться по скользкой круче. Присутствующие гости кричали «Горка!», пока молодой человек пытался достигнуть цели.

Добравшись до избранницы, парень целовал свою суженную перед гостями, а его друзья целовали подружек. После этого все со смехом катились вниз. Сегодняшние свадьбы обходятся без горок, но возглас «Горка!» остался, изменившись в «Горько!».

Перехитрить нечисть

Ещё одна версия связана с другим свадебным обрядом, когда невесте предстояло обойти гостей с подносом. Гостям нужно было бросать на него деньги, а затем брать стопку с водкой и со словом «Горько!» выпивать спиртное и целовать невесту. Женихи не одобряли эту традицию, поэтому сегодня с таким возгласом целуются исключительно молодожёны.

Другая история связана со старыми суевериями. Наши предки верили в существование тёмных сил и всяческих духов, которые любили устраивать пакости. Потусторонним существам крайне не нравилось, когда люди громко выражали свою радость. Гости кричали «Горько!», чтобы обхитрить нечисть и отвести сглаз от супругов

Существуют романтичная теория, которая гласит, что целование под крики «Горько!» подслащает вино, которое кому-то могло показаться пресным.

Есть интересная байка о том, что крик «Горько!» — это напоминание жениху и невесте о тех днях, которые они прожили вдали друг от друга. Гости призывают их целоваться чаще, чтобы все плохое оставались в прошлом, а в супружеской жизни оставалось место лишь сладкому.

Перевод

Գոռացեք «Դառը»: հին ավանդույթ է, որը հանդիպում է բոլոր ռուսական հարսանիքներում: Այս բացականչությունների ներքո նորապսակները համբուրվում են, իսկ հյուրերը խմում են նորապսակների առողջության համար։ Շատերը կարծում են, որ դա բացառապես ռուսական հատկանիշ է, որը հետագայում անցել է այլ սլավոնական ժողովուրդների մշակույթներ։

Առաջինը վերաբերում է հարսանեկան զվարճություններին, որոնք սովորաբար կազմակերպվում էին ձմռանը կամ ուշ աշնանը։ Այս պահին աղջկա տան մոտ սառցե սլայդ է կառուցվել։ Նրա գագաթին կանգնած էր հարսնացուն իր ընկերների հետ։ Փեսան և իր թիմը ստիպված էին բարձրանալ սայթաքուն լանջով: Ներկա հյուրերը բղավում էին «Գորկա», մինչդեռ երիտասարդը փորձում էր հասնել նպատակին։

Հասնելով ընտրյալին՝ տղան հյուրերի առջև համբուրեց նշանվածին, իսկ ընկերները՝ ընկերուհիներին։ Դրանից հետո բոլորը ծիծաղից գլորվեցին ներքեւ։ Այսօրվա հարսանիքներն անցնում են առանց սլայդների, բայց «Գորկա» բացականչությունը: մնաց՝ վերածվելով «Դառը»։

Գերազանցել չարին
Մեկ այլ վարկած կապված է մեկ այլ հարսանեկան արարողության հետ, երբ հարսնացուն պետք է շրջեր հյուրերի շուրջը սկուտեղով։ Հյուրերը ստիպված են եղել փող նետել նրա վրա, իսկ հետո վերցնել մի բաժակ օղի և «Դառը» գրությամբ: խմել ալկոհոլ և համբուրել հարսնացուին. Փեսացուները հավանություն չեն տվել այս ավանդույթին, ուստի այսօր միայն նորապսակներն են համբուրվում նման բացականչությամբ։

Մեկ այլ պատմություն կապված է հին սնահավատությունների հետ. Մեր նախնիները հավատում էին մութ ուժերի և բոլոր տեսակի ոգիների գոյությանը, ովքեր սիրում էին կեղտոտ հնարքներ խաղալ: Այլաշխարհիկ էակներին դուր չէր գալիս, երբ մարդիկ բարձրաձայն արտահայտում էին իրենց ուրախությունը։ Հյուրերը բղավում էին «Դառը»՝ չար ոգիներին գերագնահատելու և ամուսիններից չար աչքը հեռացնելու համար։

Կա ռոմանտիկ տեսություն, որն ասում է, որ համբուրվելը գոռալով «Դառը»: քաղցրացնում է գինին, որը ոմանց կարող է անլուր թվալ:

Հետաքրքիր պատմություն կա, որ ճիչը «Դառը»: Հարսն ու փեսային հիշեցնում են միմյանցից հեռու ապրած օրերի մասին: Հյուրերը հորդորում են ավելի հաճախ համբուրվել, որպեսզի բոլոր վատ բաները մնան անցյալում, իսկ ամուսնական կյանքում մնան միայն քաղցր բաները։